Saddam Hüseyin İçin Sonun Başlangıcı – 33. Yılında Birinci Körfez Savaşı’nın Bölgeye Etkilerini Derledik
33 yıl önce bugün Saddam Hüseyin liderliğindeki Irak, Kuveyt’i işgal etti. Bu olay sonucunda ABD, Çöl Fırtınası adını verdikleri bir operasyonla Irak’ta Saddam Hüseyin rejimine savaş açtı. ABD’nin bölgeye yerleşmesini sağlayan bu savaşın Türkiye’yi doğrudan etkileyen değerli sonuçları oldu. Körfez Savaşı olarak da bilinen bu savaşın sonunda ABD uzun yıllar bölgeden çıkamadı ve 2003 yılında Saddam Hüseyin rejimini devirmek için Irak’a ikinci bir operasyon başlattı.
O halde, ilk zamanlarında müttefik olan Saddam Hüseyin Rejimi ile istikrarı değiştiren bir savaşla sonuçlanan ABD arasındaki ilişkileri hatırlayalım…
20. yüzyılın Ortadoğu’sunun en etkili liderlerinden biri olan Saddam Hüseyin’in idamına giden uzun yolculuk aslında 1990’ların başında başladı.
Irak, soğuk savaş boyunca Sovyetler Birliği’nin müttefikiydi. Bu nedenle ABD ile Irak arasında uzun yıllardır çatışmalar yaşanıyor. İran’daki İslam Devrimi ABD ile Irak’ı yakınlaştırdı. İran-Irak savaşında ABD Irak’a hep silah sağladı. Savaşın sonunda kazanan çıkmasa da Irak’ın büyük bir silah stoğu vardı ve Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin bu askeri gücü komşu ülke Kuveyt’i işgal ederek kullandı. Irak tankları 2 Ağustos’ta sınırı geçerek Kuveyt’e girdi. Bu da bölgede yeni bir savaşın başlaması anlamına geliyordu.
Irak’ın Kuveyt’i işgali ABD’yi harekete geçirdi. Bunun sonucunda II. Dünya Savaşı’ndan bu yana en büyük askeri koalisyon ortaya çıktı.
Ana ağırlığı ABD olan koalisyon güçleri; Birleşik Krallık, Fransa, Suriye, Mısır ve Suudi Arabistan’dan gelen askerlerden oluşuyordu. Suudi Arabistan, savaşın 60 milyar doları bulan maliyetinin 36 milyarını tek başına karşıladı. Operasyon, 17 Ocak 1991’de Irak güçlerini Kuveyt’ten çıkarmak için hava bombardımanıyla başladı. Bunu 24 Şubat’ta kara harekatı izledi. Harekatın sonunda Irak’ı Kuveyt’ten çıkaran koalisyon güçleri kesin bir zafer elde etti. Kuveyt’in kurtarılmasıyla birlikte kara harekatının başlamasından 100 saat sonra ateşkes ilan edildi.
Çöl Fırtınası adı verilen operasyon, Saddam rejimini tamamen ortadan kaldırmak yerine zayıflatmayı amaçlıyordu. Bu dönemde Irak güçleri de büyük bir direniş gösterdi.
Koalisyon güçleri, Irak’ın askeri gücünü kırmak ve Saddam’ı zayıflatmak için çok ağır bombardımanlar gerçekleştirdi. Savaşın ilk günlerinde bir milyon kişilik ordusuyla asla teslim olmayacaklarını söyleyen Saddam, kısa sürede ateşkes istemek zorunda kaldı. Ateşkes sonucunda Irak, Kuveyt’ten çekilmeyi kabul etti. Birleşmiş Milletler’e yeni saldırılar düzenlemeyeceğine dair güvence verdi.
Körfez Savaşı sırasında Turgut Özal’ın başkanlığını yaptığı Türkiye, ABD ve müttefiklerine güçlü destek verdi. Irak’ı bombalayan uçaklar İncirlik Üssü’nden havalandı.
Türkiye ayrıca Irak sınırına asker çekerek, Türkiye’den gelen tehditleri dikkate alarak Saddam Hüseyin’in Kuveyt’teki askerlerini azaltmasını sağladı. Türkiye bölgeye asker göndermeyi reddetti ve Irak’a saldıran güçlere doğrudan katılmadı. Bu süreçte gergin olan Türkiye’de Saddam’ın füze saldırılarına ilişkin endişeler nedeniyle sınır bölgelerinde güvenlik önlemleri alındı.
Savaşı kaybeden ve Kuveyt’ten çekilmek zorunda kalan Saddam, hırsını ülkede ayaklanan ve koalisyon güçlerini destekleyen Kürtlerden aldı.
Irak’ın kuzeyinde Saddam güçleri tarafından saldırıya uğrayan Kürtler, Türkiye sınırında kümelendi. Türkiye’nin sınır kapılarının açılmasıyla birlikte 1 milyondan fazla Kürt Türkiye’ye girdi. Bu Kürtlerin iskân edildiği ve yeni şehirlerin kurulduğu Güneydoğu Anadolu’da nüfus patlaması yaşandı. Türkiye’nin demografik yapısı ilk kez büyük bir değişime uğradı.
Körfez Savaşı’nın en değerli sonuçlarından biri de Arap Birliği’nin bölgeye ağır darbe indirmesi oldu. Irak’a karşı savaşta birçok Arap ülkesinin ABD’nin yanında yer alması Arap Birliği’nin hayallerini yerle bir etti. Ancak İran’ın bölgedeki yükü ve gücü arttı.
Saddam Hüseyin ülkesinde iktidarda kaldı. Dış politikada aldığı darbeler Irak’ta kendi gücünü tehdit etmesin diye liderliğini yürüttüğü Baas Partisi’nin muhaliflerine yönelik baskısını artırdı. Muhaliflerinin birçoğunu, düşman ülkelerde casusluk yapmak suçlamasıyla idam ettirdi. Bu süreçte Irak’a yönelik silah ambargoları devam etti.
2000’li yıllara gelindiğinde Irak’ta Saddam Hüseyin hâlâ iktidardaydı ve yabancı basında nükleer silahlara sahip olduğu iddiaları sık sık dile getiriliyordu. 11 Eylül 2001’de ABD’deki ikiz kulelere yapılan saldırılar, bölgeyi çok geçmeden yeniden savaş alanına çevirecektir.
ABD, El Kaide’yi bitirmek için ilk etapta Afganistan’da bir operasyon başlattı. Bu operasyonun ardından yeniden bölgeye yerleşen ABD, gözünü yeniden Irak’a çevirdi. Birinci Körfez Savaşı’nda zayıflayan Saddam Rejimi’ni bu kez devirmek amacıyla savaş hazırlıkları başladı. ABD bir kez daha tüm dünyada geniş çaplı bir koalisyon kurdu. Birleşik Krallık ve ABD liderliğindeki koalisyon güçleri 20 Mart 2003’te Irak’a girdi.
Yaklaşık bir ay süren şiddetli çatışmaların ardından Nisan ayında Irak Ordusu zaman zaman başarılı bir direniş gösterse de başkent Bağdat düştü.
Irak’taki Baas Rejimi, ABD ve koalisyon güçlerinin Bağdat’a girmesiyle yıkıldı. Uzun süredir saklanan ve kaçak bir hayat yaşayan Saddam, 13 Aralık 2003’te Tikrit yakınlarındaki bir çiftlik evinde yakalandı. İnsanlığa karşı suçlar, cinayet, işkence ve hukuksuz tutuklamalardan yargılanan devrik Irak lideri, hapis cezasına çarptırıldı. ölüme. 30 Aralık 2006’da asılarak idam edildi.
